Integracja wydaje się być podstawą funkcjonowania społeczeństw. Zależy od niej jakość życia w praktycznie każdej grupie społecznej. Dla seniorów integracja miewa szczególne znaczenie. Niemniej, należy podkreślić, że jej potrzeba jest bardzo zindywidualizowana i u każdego ma inne nasilenie. Niektórzy przez całe życie są samotnikami z wyboru. Większość osób woli jednak przynależność do pewnych grup. Kończąc aktywność zawodową, będąc coraz bardziej ograniczanym kondycją fizyczną, osoba starsza stopniowo separuje się od społeczeństwa. Ma to negatywny wpływ na jej stan psychiczny i emocjonalny, a pośrednio wpływa również na stan fizyczny. Jakie znaczenie ma integracja społeczna i międzypokoleniowa oraz jak zadbać o to, by senior pozostawał pełnoprawną częścią społeczeństwa i jego poszczególnych grup nie odczuwając izolacji powodowanej wiekiem?
Integracja społeczna
Aktywne uczestnictwo w życiu społecznym to duża wartość dla większości osób w każdym wieku. Poczucie integracji daje świadomość przynależności, co zwykle podnosi poczucie własnej wartości i niweluje wrażenie osamotnienia. Starsi często boją się zarówno samotności, jak i poczucia bycia niepotrzebnym. Integracja społeczna pomaga im tego uniknąć. Choć wydaje się, że seniorzy, którzy chcą się integrować, po prostu będą to robili, a ci, którzy wolą życie samotnicze – pozostaną w domu, to sprawa nie jest taka prosta. Istnieje bowiem grupa osób, które tak dotkliwie odczuwają samotność, że brak bratniej duszy jeszcze bardziej hamuje ich przed uczestnictwem w życiu większej grupy, mimo że tego pragną. Tęsknota za integracją przy jednoczesnym unikaniu wyjścia z domu może być np. objawem stanów depresyjnych. To dlatego warto zachęcać seniora do aktywności społecznej, np. proponując mu swoje towarzystwo lub podsuwając propozycje skorzystania z ofert placówek organizujących zajęcia dla osób w tej kategorii wiekowej. Jeśli kilkukrotnie zdecydowanie odmówi, można uznać, że naprawdę jest typem samotnika. Zawsze jednak warto spróbować, ponieważ brak integracji przy jej wyraźnym odczuwaniu ma fatalne skutki dla psychiki. Daje silne poczucie odtrącenia, nieprzydatności, a co za tym idzie, ogólnego bezsensu.
Integracja międzypokoleniowa
Osoby starsze mają pełną świadomość swojego wieku, ale też tego, jak wiele mogą dać innym. Ich umysł najczęściej pozostaje sprawny i światły, więc chętnie dzieliłyby się życiową mądrością z młodszymi pokoleniami, jednocześnie także czerpiąc od nich wiedzę. Seniorzy mają też na tyle duże doświadczenie, że wiedzą, jak krzywdzące i niesprawiedliwe jest ocenianie ludzi na podstawie tak nieznaczących cech, jak wiek. To dlatego większość z nich jest otwarta na kontakty z ludźmi w średnim oraz w młodym wieku. Podstawą integracji międzypokoleniowej seniorów wydają się być dobre relacje i regularne spotkania z wnukami. Leży to głównie w gestii dzieci seniorów a rodziców ich wnuków. To oni powinni postępować w taki sposób, by sprzyjać integrowaniu się najmłodszego i najstarszego pokolenia w rodzinie. Coraz częściej o integrację starszych i młodych dbają też instytucje aktywizujące seniorów. Organizują spotkania młodzieży w wieku szkolnym z seniorami, wspólne imprezy kulturalne, a nawet wycieczki. Często zatrudniają wolontariuszy w wieku licealnym oraz akademickim, by spędzali czas z osobami starszymi, aktywizując je i niejednokrotnie, pomagając im zrozumieć niektóre aspekty współczesności. Takie kontakty pozwalają seniorom nie tylko czuć się przydatnymi młodszym, ale w dużej mierze, umożliwiają im podążanie za dynamicznie rozwijającym się światem. Pamiętajmy, że młodzi również mają ogrom wiedzy do przekazania. Mogą nauczyć obsługi nowych sprzętów, nowych słów, opowiedzieć o bieżących wydarzeniach. Poza tym, wielu seniorów lubi towarzystwo młodych osób, bo po prostu lepiej się przy nich czują. Chętnie opowiadają im ciekawe historie, wracają myślami do młodości i znów czują się młodzi duchem.
