W ciągu ostatnich kilku lat znacząco wzrosła konsumpcja słodyczy, słodzonych napojów itp., czyli produktów, które przyczyniają się do występowania otyłości, zwłaszcza wśród młodzieży. Jako przyczynę takiego stanu rzeczy można rozpatrywać niedostateczną edukację w szkołach. Otyli młodzi ludzie po osiągnięciu dorosłości cierpią na cukrzycę typu 2, choroby układu krążenia, hipercholesterolemię, która prowadzi do rozwoju miażdżycy.
Leczenie chorób towarzyszących nadmiernej masie ciała stwarza obciążenie dla budżetu państwa, pojawia się więc pytanie, co można zrobić by zredukować ilość spożywanego cukru? Być może nałożenie akcyzy na produkty spożywcze, w których został przekroczony pewien uznany za limit poziom zawartości cukru, byłoby dobrym rozwiązaniem? Czy producenci żywności mogliby tak zmienić receptury produktów, aby ograniczyć stosowanie cukru spożywczego bądź syropu glukozowo-fruktozowego? Cel wprowadzenia podatku
Podatek cukrowy może stanowić zaplecze finansowe dla leczenia otyłości i jej skutków. Terapia osób z nadmierną masą ciała, to nie tylko wizyty u specjalistów, ale także leczenie operacyjne, późniejsza rehabilitacja. W przypadku dzieci ważna jest zmiana sposobu myślenia przez rodziców, a to wymaga rozmów z lekarzami, dietetykami. Każda dorosła osoba powinna zrozumieć, jaką szkodę wyrządza nadmierna konsumpcja produktów bogatych w cukier. To, jakie produkty kupujemy, zależy od naszego wyboru. Zadbać należy więc o to, by konsumenci dokonywali świadomych wyborów. Wpływy z podatku mogłyby zostać przeznaczone na promowanie żywności ze zmniejszoną ilością cukru oraz poradnictwo dotyczące zdrowego odżywiania.
Podatek cukrowy w innych krajach
Od 2014 roku w Meksyku opodatkowane są słodkie napoje bezalkoholowe. Efektem tych działań jest obniżenie nabywania wspomnianych produktów o 7,6% w ciągu 2 lat od wprowadzenia nowego podatku. Ci, którzy zdecydowali się na kupno dosładzanych napojów, przyczynili się do wzrostu budżetu państwa o ponad 2 miliardy dolarów.
W 2011 roku Dania wprowadziła podatek na tłuszcze nasycone w żywności. W tym samym roku Francja wprowadziła podatek od napojów słodzonych. Od kwietnia 2018 podatek cukrowy funkcjonuje w Wielkiej Brytanii.
Rozwiązania dotyczące podatku cukrowego są odmienne w różnych krajach, w niektórych występuje stawka progresywna, a w innych stawka płaska.
Jak nowy podatek wpłynie na branżę spożywczą?
W Polsce nowy podatek ma zostać wprowadzony od 1 lipca 2020 roku. Organizacje rolników, producentów cukru i jego przetwórców są przeciwne wprowadzeniu podatku, ponieważ będzie to skutkowało podniesieniem cen niektórych produktów, co może przełożyć się na zmniejszone ich nabywanie przez konsumentów. Według opinii Polskiej Federacji Producentów Żywności obniżony popyt wpłynie negatywnie na funkcjonowanie małych i średnich przedsiębiorstw zajmujących się produkcją np. słodzonych napojów i pośrednio „uderzy” także w rolników.