Aminokwasy to związki, bez których organizm nie tylko nie byłby w stanie prawidłowo funkcjonować, ale co więcej, nie mógłby istnieć. Czym są aminokwasy i jaką rolę odgrywają w organizmie? Dlaczego związki te są tak ważne dla seniorów?
Aminokwasy dzielimy na endogenne, czyli niezbędne, wytwarzane przez organizm oraz egzogenne, które musimy dostarczać wraz z pożywieniem.
Aminokwasy endogenne
Aminokwasy endogenne to związki odpowiedzialne za budowę każdej komórki ludzkiego ciała – pełnią funkcje budulcową, tworzą DNA, płyny ustrojowe, są źródłem energii, regulują gospodarkę hormonalną (m.in. wytwarzanie adrenaliny, insuliny, tyroksyny).
Część aminokwasów wpływa na stan włosów, skóry i paznokci. Ponadto związki te wspomagają procesy regeneracyjne, przyśpieszają gojenie ran. Organizm jest w stanie sam je wytwarzać z otrzymanego azotu i związków węgla. Aminokwasy egzogenne muszą jednak być dostarczane wraz z pożywieniem.
Aminokwasy endogenne to np.:
- Alanina – uczestniczy w regulacji poziomu cukru we krwi;
- glicyna – uczestniczy w procesach metabolicznych, wchodzi w skład wszystkich białek;
- prolina – wspomaga produkcję kolagenu;
- kwas glutaminowy– uczestniczy w regulacji glukozy;
- asparagina – oczyszcza krew;
- seryna – uczestniczy w trawieniu białek;
- tyrozyna – prekursor m.in. adrenaliny i dopaminy;
- cysteina – działa przeciwutleniająco.
Do aminokwasów egzogennych zaliczamy:
- treoninę – wpływa korzystnie na układ nerwowy;
- fenyloalaninę – uczestniczy w regulacji gospodarki hormonalnej;
- tryptofan – współuczestniczy w wytwarzaniu serotoniny (hormonu szczęścia) oraz melatoniny (odpowiedzialnej za prawidłowy sen);
- histydynę – bierze udział w transporcie tlenu do komórek;
- lizynę – działa przeciwwirusowo i zwiększa odporność;
- leucynę, izoleucynę, walinę – zwiększają przyrost masy mięśniowej;
- metioninę – pobudza wytwarzanie hormonu wzrostu, zwiększa odporność.
Aminokwasy dla osób starszych
Wraz z upływem lat masa mięśniowa ulega zmniejszeniu. Proces ten rozpoczyna się ok. 40. roku życia i stopniowo postępuje. Aktywność fizyczna i odpowiednia dieta z zawartością niezbędnych aminokwasów mogą znacznie spowolnić procesy starzenia, poprawić kondycję i siłę witalną. Zwiększona ilość aminokwasów potrzebna jest także seniorom przewlekle chorym, spędzającym wiele godzin w pozycji leżącej lub niepełnosprawnym ruchowo. Mięśnie nie poddawane aktywności stopniowo zanikają, dlatego tak ważne jest dostarczanie odpowiedniego materiału budulcowego w postaci aminokwasów.
Produkty bogate w aminokwasy to przede wszystkim:
- Mięso (drobiowe, wołowe, wieprzowe),
- Ryby,
- Owoce morza;
- Jajka,
- Serwatka,
- Orzechy,
- Pełnowartościowe zboża i nasiona, otręby, kiełki;
- Soja, wodorosty, grzyby.
