U osób starszych dochodzi do zmian fizjologicznych polegających na zwiększeniu zawartości tkanki łącznej i tłuszczowej w organizmie oraz zmniejszeniu ilości włókien mięśniowych. Wymienione zmiany są przyczyną zakłóceń w układzie bodźco-przewodzącym serca. Współistnienie nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca może prowadzić do pojawienia się problemów w tworzeniu i przewodzeniu impulsów, co predysponuje do wystąpienia tachykardii (częstoskurczu serca) bądź bradykardii (spowolnionej pracy serca).
Arytmie nadkomorowe
Arytmie nadkomorowe zwykle nie zagrażają życiu, chyba że pojawiają się u osób cierpiących na schorzenia serca takie jak np. choroba wieńcowa. Do tego typu arytmii zaliczamy migotanie przedsionków (AF), które występuje u około 10% ludności powyżej 80 roku życia. U osób powyżej 75 roku życia migotaniu przedsionków często towarzyszy nadciśnienie tętnicze zwiększające prawdopodobieństwo rozwoju udaru niedokrwiennego mózgu. W celu zdiagnozowania omawianego schorzenia wykonuje się EKG, badanie echokardiograficzne, a w niektórych przypadkach należy przeprowadzić też test wysiłkowy, 24-godzinne EKG metodą Holtera lub przezprzełykowe badanie echokardiograficzne. Leki antyarytmiczne bywają nieskuteczne lub źle tolerowane, co wywołuje konieczność zastosowania ablacji. Zabieg ten polega na wprowadzeniu do serca elektrod poprzez duże naczynia (żyły, tętnice), następnie lekarz lokalizuje miejsce powodujące arytmię i przepuszcza prąd przez cewnik elektrofizjologiczny. Dodatkowo u pacjentów, którzy przekroczyli 75 rok życia warto zastanowić się nad doustną terapią zapobiegającą wystąpieniu zakrzepów i zatorów, gdyż najgroźniejszym powikłaniem AF jest udar mózgu.
Arytmie komorowe
Arytmie komorowe to częstoskurcze komorowe i migotanie komór. Zaburzenia te pojawiają się na skutek niewydolności lewej komory serca. Przy typu arytmii należy rozważyć wszczepienie kardiowertera-defibrylatora (ICD) w celu zapobiegnięcia nagłej śmierci sercowej, natomiast standardowa terapia polega na optymalizacji leczenia doustnego choroby niedokrwiennej lub niewydolności serca.
Bradykardia
U osób starszych często mamy do czynienia z bradykardią na skutek występowania zaburzeń przewodnictwa przedsionkowo-komorowego. Symptomy tego schorzenia to omdlenia, zawroty głowy, zmęczenie. W celach diagnostycznych należy wykonać EKG i badanie echokardiograficzne. Gdy powyższe badania nie pozwolą na wykrycie arytmii warto wykonać badanie EKG metodą Holtera lub badania elektrofizjologiczne. Bradykardia może wskazywać na wystąpienie zawału serca lub być niepożądanym skutkiem zażywania leków przeciwarytmicznych. W niektórych przypadkach leczenie omawianego schorzenia polega na wszczepieniu układu stymulującego serce.
Nietypowe objawy arytmii
– kaszel arytmiczny – suchy, męczący, trudny do opanowania kaszel
– dysfagia arytmiczna – zaburzenia połykania pokarmów stałych i płynnych, zadławianie się
– zaburzenia widzenia pod postacią błysków ocznych na skutek zmian patologicznych w ukrwieniu siatkówki oka
– przewlekłe zmęczenie, senność
– chromanie przestankowe – skurczowe bóle lub uczucie zmęczenia mięśni pojawiające się podczas chodzenia i ustępujące po odpoczynku
