Darmowa pomoc prawna jest programem, który funkcjonuje w naszym państwie od początku 2016 roku. Polega ona przede wszystkim na zapewnieniu osobom najuboższym dostępu do fachowej pomocy w osobie prawnika. Zagwarantowana jest ona przede wszystkim na podstawie przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej polskiej, jak również europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Karty Praw Unii Europejskiej. Darmowa pomoc prawna zapewnia pomoc prawną adwokatów i radców prawych na etapie przedsądowym[1].
Obecnie z darmowej pomocy prawnej mogą korzystać:
- osoby do 26 roku życia;
- osoby, które ukończyły 65 rok życia;
- osoby posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny;
- kombatanci;
- weterani;
- zagrożeni lub poszkodowani katastrofą naturalną, klęską żywiołową lub awarią techniczną;
- kobiety w ciąży;
- osoby fizyczne, którym w okresie roku poprzedzającego zostało przyznane świadczenie z funduszy pomocy społecznej na podstawie ustawy o pomocy społecznej.
Powyżej wymienione osoby mogą korzystać z programu darmowej pomocy prawnej, które zapewnia ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Jednakże z dniem 1 stycznia 2019 roku, na postawie uchwalonej nowelizacji wymienionej ustawy, z usług darmowej pomocy prawnej będzie mogła korzystać każda osoba fizyczna, która złoży oświadczenie, w którym wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, czyli takiej, której nie będzie stać na skorzystanie z porady i pomocy prywatnego adwokata bądź radcy prawnego.
Z dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej pojawi się również możliwość udzielenia pomocy poza punktem pomocy. Stanowić to będzie swego rodzaju ułatwienie dla osób niepełnosprawnych, które mają problem z poruszaniem się, a w konsekwencji z dostaniem się do takiego miejsca. W takim przypadku osoby niepełnosprawne będą mogły telefonicznie umówić się z prawnikiem, która na ich prośbę przyjedzie bezpośrednio do domu/wskazanego miejsca, bądź przeprowadzi rozmowę dotycząca pomocy prawnej przez telefon.
[1] Pomoc przedsądowa opiera się przede wszystkim na merytorycznym rozpoznaniu danej sprawy, udzielaniu niezbędnych informacji oraz wskazówek. Osoba korzystająca z bezpłatnej pomocy prawnej zostanie również poinformowana o przepisach prawnych odnoszących się do jej sprawy, o jej prawach i obowiązkach. Ponadto uzyska pomoc przy sporządzaniu projektu pisma procesowego dotyczącego zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata bądź radcy prawnego.
