Nałogi nie są domeną jedynie ludzi młodych. Zmaga się z nimi także spora grupa seniorów. Dla jednych jest to walka trwająca od wielu lat, czasem od wczesnej młodości. Inni wpadli w szpony uzależnienia już na emeryturze. Dla niektórych uzależnienie to odwieczny styl życia, dla innych desperacka próba poradzenia sobie z problemami typowymi dla podeszłego wieku, czyli nadmiarem wolnego czasu, samotnością, depresją powodowaną ograniczeniami zdrowotnymi.
Uzależnienie na emeryturze
Wbrew pozorom, wielość zagrożeń czyhających na osoby w późniejszym wieku nie odbiega od tych, które stoją na drodze młodzieży. Alkohol i tytoń to zdecydowanie najpopularniejsze używki, jednak narkotyki i hazard też nie są seniorom obce. Gry prowadzące do utraty oszczędności to często sposób na ożywienie nudnego życia lub próba dorobienia się paru groszy. Poważnym niebezpieczeństwem jest również lekomania, która w tej grupie wiekowej występuje szczególnie często. Naturalny proces starzenia się organizmu i związane z nim zmiany oraz ograniczenia przez wiele osób odbierane są jako symptomy choroby. To natomiast skłania do zażywania leków, nawet jeśli żaden specjalista ich nie zalecił. Nałogiem spotykanym u seniorów bywa też zakupoholizm. Wynika on głównie z dorastania w czasach, gdy wielu produktów regularnie brakowało. Trudne doświadczenia zostawiły w psychice ślad w postaci potrzeby kupowania na zapas.
Bez względu na to, jaka jest geneza uzależnienia, zawsze warto stawić mu czoła i zapewnić sobie spokojną starość.
Sens terapii uzależnionego seniora
Specjaliści podają, że ok. 4% osób leczonych w ośrodkach odwykowych to osoby powyżej 65. roku życia. Ogólnie jednak, uzależnienia mogą dotykać nawet 20% seniorów! Terapia uzależnień jest ciężka w każdym przypadku, lecz u osób starszych szczególnie skomplikowana wydaje się sama diagnoza i przekonanie ich do podjęcia leczenia. Latami wypracowane przyzwyczajenia bywają trudne do zniwelowania. Mimo to terapeuci nie mają wątpliwości, że zawsze istnieje szansa na pokonanie nałogu.
Podstawą leczenia uzależnień w starszej grupie wiekowej jest dążenie do zaprzestania negatywnych zachowań. Najważniejszą formą terapii jest ta indywidualna, w której szuka się optymalnych metod kompensacji. Chodzi o to, by nałóg zastępować pozytywnymi działaniami. W tym celu np. aktywizuje się seniorów, rozbudzając w nich zdrowe pasje oraz pomagając im znaleźć sens i nowe wartości w życiu. Kluby seniorów, uniwersytety III wieku, domy dziennego pobytu mogą odegrać istotną rolę w terapii, przywracając poczucie przynależności i odwracając uwagę od wyraźnych zmian, które wraz z wiekiem zachodzą w życiu człowieka. Bardzo dużą rolę w leczeniu odgrywają też bliscy uzależnionego. Nałogi często wynikają bowiem z poczucia osamotnienia i braku zainteresowania ze strony najbliższych. Poprawa relacji rodzinnych bywa kluczem do sukcesu.
Problemem pozostają natomiast uzależnienia fizyczne. Terapia seniorów w przypadku alkoholizmu, nikotynizmu, narkomani i lekomanii jest trudna ze względu na ograniczone możliwości regeneracyjne starzejącego się organizmu. Jeśli są nałogami wieloletnimi, leczenie bardzo często ogranicza się jedynie to minimalizowania negatywnych skutków nałogu. Niemniej, nawet to pozwala na podniesienie jakości życia i utrzymanie względnie dobrego zdrowia.
