Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), to choroba dotykająca obszaru na dnie oka zwanego plamką żółtą. Plamka zapewnienia wyraźne postrzeganie obiektów znajdujących się w centrum pola widzenia oraz odpowiada za widzenie kolorów. Schorzenie może doprowadzić do ślepoty, a jego głównymi objawami są: osłabienie ostrości wzroku, spadek poczucia kontrastu i widzenia barwnego , pojawienie się w polu widzenia ciemnej plamy lub „mroczków”. Nie ma terapii pozwalającej wyleczyć chorego, można jedynie łagodzić symptomy i opóźniać postęp zwyrodnienia. Choroba zaczyna się zwykle między 50 a 60 rokiem życia. W grupie ryzyka są palacze tytoniu, osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, miażdżycę i borykające się z otyłością. Mało zbilansowana dieta również sprzyja rozwojowi AMD, zwłaszcza mówimy tu diecie bogatotłuszczowej i ubogiej w warzywa oraz owoce.
Choroba może występować w postaci suchej lub mokrej. Postać sucha, łagodniejsza i przebiegająca wolniej, dotyczy zdecydowanej większości chorych na AMD. Postać mokra (wysiękowa) dotyka około 15% pacjentów z AMD i jest uznawana za zaawansowane stadium choroby.
Jakie produkty pomagają zapobiegać rozwojowi zwyrodnienia plamki żółtej?
Kwasy tłuszczowe omega-3
Konsumpcja 2 razy w tygodniu tłustych ryb morskich (halibut, łosoś, śledź, dorsz, makrela, sardynki) zawierających kwasy omega-3 pomaga zmniejszyć niebezpieczeństwo pojawienia się AMD. Omawiane kwasy tłuszczowe możemy odnaleźć także w oleju lnianym, rzepakowym i sojowym oraz w orzechach włoskich, siemieniu lnianym, nasionach chia. Pamiętajmy o zachowaniu proporcji między dostarczaniem kwasów omega-3 i omega-6. Z tych drugich powstają w organizmie związki prozapalne, więc nie można przesadzać z ilością olejów roślinnych w jadłospisie (np. olej kukurydziany, słonecznikowy, rzepakowy, sezamowy, kokosowy, z pestek winogron). Należy również rozważnie wprowadzać do diety oliwę z oliwek, awokado, pestki dyni i słonecznika.
Antyoksydanty
Przeprowadzono kilka niezależnych badań polegających na podawaniu ochotnikom preparatów witaminy E, beta-karotenu, luteiny. Okazało się, że osoby zażywające wspomniane suplementy rzadziej zapadały na ciężką postać AMD. Pamiętajmy, że spożywając produkty bogate w powyższe składniki, nie musimy dodatkowo wzbogacać diety o doustne preparaty. Witaminę E możemy znaleźć w nasionach słonecznika, migdałach, orzechach laskowych i ziemnych, olejach roślinnych (np. olej rzepakowy, słonecznikowy), pomidorach, sałacie, szpinaku. Witamina E jest odporna na wysoką temperaturę, więc smażenie na olejach roślinnych nie spowoduje utraty właściwości antyoksydacyjnych pod warunkiem jednokrotnego użycia danej porcji oleju. Kolejnymi istotnymi substancjami są beta-karoten i luteina, które znajdziemy w żółtych i pomarańczowych warzywach/owocach (marchew, dynia, brzoskwinie), zielonych warzywach liściastych (sałata, brokuły). Aby powyższe składniki dobrze się wchłaniały z przewodu pokarmowego warto dodać nieco tłuszczu roślinnego do dania np. niewielkiej ilości oliwy z oliwek.
Witamina D
Badania naukowe pozwoliły wykazać, że niskie stężenie witaminy D może przyczyniać się do rozwoju AMD. Aktywna forma wspomnianej witaminy zmniejsza prawdopodobieństwo pogłębiania się zmian patologicznych na dnie oka i przejścia choroby w stadium zaawansowane. Omawianą substancję trudno przyswoić z pożywienia, dlatego w okresie jesienno-zimowym warto dodatkowo przyjmować ją w postaci suplementów doustnych. Warto zwrócić uwagę na te preparaty, które łączą witaminę D3 i K2. Zażywanie tychże suplementów powinno odbywać się w towarzystwie niewielkiej ilości tłuszczu, który zwiększy wchłanialność witamin.
Resweratrol
Resweratrol, to związek obecny w niektórych produktach roślinnych np. w czerwonym winie, winogronach, kakao, borówkach, czarnych jagodach, żurawinie. Badania pozwoliły wykazać, że powyższa substancja chroni nabłonek siatkówki oka przed zmianami degeneracyjnymi. Potencjał przeciwzapalny resweratrolu pomaga zapobiegać procesowi neowaskularyzacji, czyli tworzenia się nowych naczyń krwionośnych w siatkówce oka.
